Brood bakken zoals in oma's tijd

Het heet niet voor niets: ons dagelijks brood. De voedzame broden waren vroeger op de boerderijen een van de belangrijkste basisvoedingsmiddelen. Elke kruimel werd gewaardeerd. Toen gingen de boeren niet even snel naar de bakker om de hoek, maar maakten ze het brood zorgvuldig met de hand zelf. Daarom was er op bijna elke boerderij een grote bakoven te vinden. Van het mengen van het deeg tot het gereedkomen van het brood gingen meestal niet alleen uren, maar meerdere dagen voorbij. Op de Thalhofer Hof in Latzfons wordt deze oude traditie vandaag de dag nog steeds in ere gehouden.
 

Terug naar de oorsprong

In het kleine bergdorp Latzfons, boven Klausen in het Eisacktal, ligt de Thalhofer Hof op 1.150 meter boven zeeniveau. Samen met zijn vrouw Erika en hun drie kinderen runt boer Florian de boerderij met veeteelt en vier vakantiewoningen. Niet ver daarvandaan woonde de oma van Florian op een kleine hoeve, waar ze af en toe brood bakte. Florian en Erika verheugden zich altijd als ze mochten langskomen en een proef mochten meenemen. Toen de krachten van de broodbakster afnamen, ontstond bij Florian en Erika het idee om de traditie van het brood bakken voort te zetten. De eerste broden werden onder leiding van oma samen gebakken. Met haar vaardige handgrepen en getrainde blik leerden de jonge boeren het ambacht. Toen de nodige kennis aanwezig was, ontbrak er op de Thalhofer Hof echter nog een belangrijke voorwaarde om het geleerde in de praktijk te brengen: een broodoven. De geschikte ruimte daarvoor werd al snel in de kelder van het boerderijhuis gevonden. Een geweldige ontdekking deden Florian en Erika op de zolder. Daar vonden ze de honderd jaar oude broodborden, waarop ze vandaag weer de broden leggen.

Van korrel tot brood

Een tot twee keer per maand wordt op de Thalhofer Hof de oven opgestookt. Dit moet vroeg in de ochtend gebeuren, want het duurt een paar uur voordat de speciale ovenstenen voldoende warmte hebben opgeslagen. Zodra het vuur dooft, wordt de overgebleven as verwijderd en is de oven klaar om brood te bakken. Voor het boerenbrood gebruiken Florian en Erika uitsluitend natuurlijke ingrediënten. De basis voor het deeg wordt gevormd door lokaal rogge- en tarwemeel. Daar komen wat gist, natuuryoghurt, zout en diverse kruiden bij. Naast venkelzaad, karwij en anijs mag een flinke portie brotklee niet ontbreken. Nu is het tijd om de mouwen op te stropen en aan het deeg te beginnen. Het kneden vergt spierkracht: er wordt nog met de hand gekneed. Vervolgens heeft het deeg wat rust nodig. Zodra het deeg is gerezen en de gist zijn werk heeft gedaan, begint het vormen van de broden. Hier zijn vaardigheid en kunde vereist. De gevormde broden worden zorgvuldig in de hete oven geschoven. Meteen vult een heerlijke geur de ruimte. Het werk is daarmee echter nog niet gedaan. In totaal zijn er vier tot vijf baksessies nodig om alle broden te bakken. Het zelfgemaakte brood moet de familie immers voor meerdere weken voorzien.
Het mooiste van het brood bakken komt aan het einde. De knapperige broodjes worden nog ovenwarm geproefd. Het resultaat mag er zijn: voor deze onmiskenbare smaak zijn alle inspanningen de moeite waard geweest.

Oude broodbakkunst

Niet alleen op de Thalhofer Hof, maar ook op vele andere boerderijen in heel Zuid-Tirol bakken de boerenfamilies vandaag de dag nog steeds met enthousiasme brood. Deze gekoesterde, ambachtelijke traditie wordt van generatie op generatie doorgegeven en betekent veel meer dan alleen de productie van een basisvoedingsmiddel. Kunstmatige toevoegingen? Nee, dank je. Kneedmachines? Liever de eigen handen. Het graan wordt met de molen gemalen en de meest uiteenlopende broodkruiden worden in het deeg gekneed. Of het nu Pusterer boerenbrood is of een Vinschger Paarl, het smaakt in ieder geval bijzonder goed. Dat is geleefde traditie op de boerderij.